Het is met organisaties net als met het menselijk lichaam: houdt haar gezond, en zij draait als een goed geoliede machine. Om ons lichaam optimaal te laten presteren moeten we onszelf voeden met onder andere vitaminen, mineralen en antioxidanten. Bijvoorbeeld door fruit te eten. Zo zitten aardbeien vol vitamine K en foliumzuur, zijn bananen een goede bron van magnesium, en groene kiwi’s van vitamine C. De nodige antioxidanten, ijzer en zink vind je dan weer in de blauwe bes. Daarbij moeten we wel in de gaten houden dat ons lichaam niet elke dag hetzelfde nodig heeft. Soms heb je meer antioxidanten nodig, soms een beetje meer ijzer of vitamine C. Zo is het ook met organisaties en DISC-stijlen. Om organisaties optimaal te laten presteren heb je, afhankelijk van de situatie of fase waarin een organisatie zich bevindt, leiders nodig met hun eigen unieke gedrags- en leiderschapsstijl.
De voedende organisatie
Gezonde organisaties besteden aandacht aan voldoende balans in hun energiehuishouding. Zij “voeden” zich met datgene wat op dat moment het meest nodig is. Ze bewegen mee met de eigen levenscyclus. Soms is er behoefte aan een sturende leider, of juist een enthousiasmerende leider. Soms is de organisatie toe aan dienend leiderschap of controlerend leiderschap. Maar wat zijn de kwaliteiten en valkuilen van deze varianten van leiderschap? Laten we dit eens onder de loep nemen met het DISC model voor ogen…
Sturend leiderschap (hoge D-stijl, aardbeien)
Sturende leiders zijn zelfverzekerd, assertief en resultaatgericht. Ze zijn over het algemeen niet bang om knopen door te hakken. Deze leiders heb je nodig om de boel weer op de rails te krijgen, zaken vlot te trekken of in situaties waar een afdeling in slaap is gesukkeld en een bore-out op de loer ligt. Een sturende leider die voor wat reuring zorgt, kan je dan goed gebruiken. Er gaat nu in ieder geval iets gebeuren!
Waar het team van kan terugschrikken is de (te) directe manier van communiceren. Sturende leiders kunnen bot en arrogant overkomen. Ook is de sturende leider over het algemeen ongeduldig. Kan iedere werknemer hem wel bijbenen en begrijpt iedereen zijn beslissingen? Sommige medewerkers hebben nu eenmaal meer tijd nodig om aan een taak te wennen of om aan een nieuw project te beginnen. Bij sturend leiderschap moet ervoor gewaakt worden dat er niet voor de troepen uitgelopen wordt en de leider uiteindelijk zelfs helemaal uit het zicht verdwijnt.
Enthousiasmerend leiderschap (hoge I- stijl, bananen)
Enthousiasmerende leiders zijn uitstekend in staat om een team te winnen voor hun ideeën en kunnen een sfeer van onderling vertrouwen creëren. Hun positieve instelling werkt besmettelijk. Bij enthousiasmerend leiderschap krijgt iedereen een kans om ook eigen ideeën aan te dragen. Enthousiasmerende leiders bereiken graag iets samen met het team.
Hoewel deze leiders uitstekend kunnen babbelen, zijn het vaak niet de beste luisteraars. Bovendien kunnen enthousiasmerende leiders soms warrig overkomen. Opdrachten goed uitleggen of taken verdelen is aan hen niet besteed. Medewerkers kunnen met vragen blijven zitten. Weet ieder teamlid nu eigenlijk wel wat er van hem verwacht wordt?
Dienend leiderschap (hoge S-stijl, kiwi’s)
Goede luistervaardigheden en zich schikken naar de behoeften van een team zijn kenmerken van de dienende leider. Hij neemt rustig de tijd om iedereen zijn of haar zegje te laten doen. Iedere medewerker voelt zich gehoord en op zijn gemak bij deze dienende leider. Dit type leider leent zich uitstekend voor situaties waarbij een team weer tot een echte eenheid moet worden gesmeed.
De vraag is of deze dienende leider wel altijd zichtbaar is. Ook op momenten dat hij echt op de voorgrond moet treden en het initiatief moet nemen? Durft hij een beslissing te nemen als niemand anders het doet of houdt hij daarvoor te veel rekening met de gevoelens van… nou ja… iedereen?
Controlerend leiderschap (hoge C- stijl, blauwe bessen)
De controlerende leider is de betrouwbare, consequente leider. Je weet van tevoren precies wat je aan hem hebt. Beslissingen worden zorgvuldig afgewogen. Deze leider kan het team inhoudelijk naar een hoger niveau tillen. Dit type leiderschap is vooral gewenst in situaties waarin een team een kwalitatieve inhaalslag moet maken.
Deze leider moet het echter niet van zijn charme hebben en komt wat koel en afstandelijk over. Daardoor lijkt hij niet altijd benaderbaar. Ook is hij soms wat te kritisch. Wat doet dit met het zelfvertrouwen van het team? En wordt er nog wel rekening gehouden met deadlines die gehaald moeten worden?
De oplossing: een vruchtencocktail
Te veel van het een of het andere is nooit goed. Een uitgebalanceerde mix van deze vruchten is het beste om je lichaam fit te houden. Ook in organisaties heb je soms aardbeien, dan weer bananen, kiwi’s of bessen nodig.
Herken jij de leiderschapsstijl van je eigen manager? Of zit jouw team in een fase waarbij een bepaald soort leider(schap) uitkomst zou bieden of gewenst is? Kijk hier eens naar het inzicht dat de tools van TTI Success Insights jou en je team kunnen bieden.
In mijn volgende blog zal ik aandacht besteden aan de combinatie van leiderschapsstijlen. Immers, niemand is puur D, I, S, of C. Elke leider heeft een unieke leiderschapsstijl. En deze stijl wordt bepaald door zowel zijn hoge als lage DISC scores, de intensiteit van de scores en de onderlinge samenhang.
