Stress in Teams
Dorien, Henry, hoe kan ik de Stress Quotient Analyse in teams het beste bespreken…?
Een vraag die de afdeling Inhoud in de maanden na het Year Event Stress vaak in haar mailbox tegenkwam. Typisch een vraag die vraagt om een antwoord per telefoon. Immers, de context is elke keer net even anders. Dus klommen Henry en ik geregeld in de telefoon om consultants een duwtje in de rug te geven ter voorbereiding op hun eerste SQ teamsessie. Want in de meeste gevallen bleek dat het enige wat nodig was: een duwtje in de rug. Consultants die de SQ Analyse afnamen bij teams bleken in de praktijk precies de juiste topics te destilleren uit de rapportage. Misschien een beetje tot hun eigen verbazing want de SQ Analyse is een ander type instrument dan de andere profielen van TTI SI Benelux.
Wat is er anders?
Anders dan Gedrag, Drijfveren, TriMetrix of EQ vertelt de Stress Quotient ons niets over de persoonlijke voorkeuren, stijl, vaardigheden, interesses, waarden of denkpatronen van een respondent. Het instrument onderzoekt alleen of de respondent werkstress ervaart, en zo ja uit welke bronnen die stress voortkomt. Daar ligt geen model van Marston, Spranger of Hartman aan ten grondslag. Het is een momentopname van een individuele beleving die ons vertelt ‘hoe strak het elastiekje’ bij de respondent staat. Dat doet de SQ Analyse aan de hand van 7 stressfactoren of stressbronnen:
- Taakeisen
- Beloning
- Controle
- Organisatorische veranderingen
- Leidinggevende
- Steun van anderen
- Baanzekerheid
De 7 factoren zijn weer onderverdeeld in subfactoren. In totaal wordt op 24 meetpunten de gemeten stress in kaart gebracht op basis van oplopende schaal (van Weinig/Geen stress tot Zware stress).
De Stress Quotient Analyse toepassen in groepen
De SQ Analyse kan als coachingstool worden ingezet bij individuen. Maar veel consultants die in teams aan de slag gaan met SQ, kiezen voor de zogenoemde anonieme SQ Groepsanalyse. Deze versie is bedoeld als diagnostische tool voor leidinggevenden en organisaties om stress inzichtelijk te maken en te bespreken binnen afdelingen en teams. In een veilige, niet veroordelende setting. Het biedt teamleden immers de ruimte om de vragen over hun stresservaring zonder voorbehoud, want anoniem, te beantwoorden. De ‘scores’ worden anoniem weergegeven.
Terug naar de oorspronkelijke vraag: hoe kun je de stress in teams met de SQ Analyse het beste bespreken?
De afdeling Inhoud weet veel, en heeft drijfveren-technisch enige aanleg tot ‘betweterschap’. Maar in deze willen we zeker geen vaste lijn voorschrijven. Wel zijn er 7 punten waar je als consultant misschien je voordeel mee kunt doen in het voorbereiden van een SQ teamsessie.
7 tips om stress in teams te bespreken:
- In verreweg de meeste situaties zal je de SQ Analyse vooraf bespreken met de leidinggevende en hem/haar betrekken in de sessie. Waar het wringt in de relatie tussen team en leidinggevende kan het verstandig zijn eerst met het team te praten zonderleidinggevende, en dan terug te koppelen;
- Denk na over de vraag of je alle teamleden voorafgaand aan de teamsessie het rapport wilt toesturen. Ons algemene advies: deel meekijkexemplaren uit op de sessie zelf;
- Vraag bij TTI SI een bondige Powerpoint of handout op om de 7 stressfactoren en hun subfactoren te benoemen, schalen te duiden etc. Je kunt hiermee de sessie openen;
- Scheidt hoofd- van bijzaken, je hoeft niet de hele rapportage te behandelen. Bespreek in de eerste sessie die factoren en subfactoren waar de stress behoorlijk oploopt (vanaf verhoogde stress t/m zware stress) voor meerdere mensen in het team. Je kunt nog altijd een vervolgsessie plannen voor aanvullende punten;
- Vraag door op de subfactoren. Laat teamleden zo veel mogelijk in hun eigen woorden beschrijven wat er volgens hen speelt op dat vlak. Dit is waar het om gaat in de sessie. Hier ligt de grote toegevoegde waarde voor jou als consultant!;
- Heb je moeite met cijfers, vertaal dan in de voorbereiding van de sessie de percentages naar aantallen. Voorbeeld: 40% betekent in een team van 5 mensen dat het om 2 teamleden gaat;
- Soms ervaart 1 teamlid aanzienlijke of zware stress op 1 of meer domeinen. Ga niet op zoek naar een naam. Stel wel vragen: kunnen jullie je voorstellen dat een van jullie hier misschien meer stress ervaart? Misschien speelt parttime, dan wel fulltime werken een rol? Zou het jou ook kunnen overkomen? Waarom? Je kunt de leidinggevende bovendien adviseren om achteraf 1 op 1 gesprekken te houden.
Afhankelijk van de uitkomsten van de sessies met team en leidinggevende kunnen eventuele vervolgstappen en interventies in gang gezet worden. Soms gaat het om praktische en concrete stappen op individueel- of op teamniveau. Soms moet er organisatie breed (of zelfs branchespecifiek) een oplossing komen. Soms is er geen directe oplossing, maar kan inzicht, begrip en acceptatie wel voorkomen dat de emmer overloopt.
Sparren over SQ op inhoud met Inhoud? Mail inhoud@ttisi.nl voor een afspraak!
